หมู่พระมหามณเฑียร สถานที่สำคัญในการประกอบพระราชพิธีบรมราชาภิเษก

หมู่พระมหามณเฑียร สถานที่สำคัญ สำหรับใช้ประกอบพระราชพิธีบรมราชาภิเษก ซึ่งมีมาตั้งแต่สมัยรัตนโกสินทร์

ใกล้ถึงวันสำคัญของประชาชนชาวไทย เข้ามาทุกทีแล้วสำหรับ พระราชพิธีบรมราชาภิเษกของ สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร แพรวดอทคอมจึงขอถือโอกาสรวบรวมสถานที่สำคัญต่างๆ ที่ใช้ในการประกอบพระราชพิธีบรมราชาภิเษก โดยข้อมูลทั้งหมดนี้ ภาควิชาประวัติศาสตร์ศิลปะ คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร ได้เผยแพร่เพื่อเป็นเกร็ดความรู้ในพระราชพิธีสำคัญนี้

พระราชพิธีบรมราชาภิเษกเป็นพระราชพิธีสำคัญที่แสดงให้เห็นว่าพระมหากษัตริย์ทรงรับเสวยราชสมบัติและเปลี่ยนสถานะเป็นองค์สมมติเทพอย่างสมบูรณ์ โดยผ่านขั้นตอนพระราชพิธีอันศักดิ์สิทธิ์ที่ผสมผสานระหว่างคติความเชื่อในศาสนาพราหมณ์และศาสนาพุทธ มีขั้นตอนสำคัญประกอบด้วยการถวายน้ำสรงมุรธาภิเษก หมายถึงการรดน้ำที่ศีรษะ มาจากคำว่า มุรฺธ แปลว่า ศีรษะ กับคำว่า อภิเษก แปลว่า การรดน้ำ และขั้นตอนสำคัญประการถัดมาคือการถวายน้ำอภิเษก ถวายเครื่องสิริราชกกุธภัณฑ์อันเป็นขัตติยราชูปโภค สถาปนาพระราชวงศ์ และเฉลิมพระราชมณเฑียร ซึ่งเป็นราชประเพณีที่สืบเนื่องจากกรุงศรีอยุธยามาสู่กรุงรัตนโกสินทร์

สถานที่สำคัญในการประกอบพระราชพิธีบรมราชาภิเษกในสมัยรัตนโกสินทร์ คือ พระมหามณเฑียร หรือ หมู่พระมหามณเฑียร ประกอบด้วยพระที่นั่งที่เชื่อมต่อกันหลายองค์ ใช้เป็นที่ประทับและเสด็จออกว่าราชการแผ่นดินของพระมหากษัตริย์ สร้างขึ้นในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เมื่อ พ.ศ.๒๓๒๕ นับเป็นพระที่นั่งขนาดใหญ่หมู่แรกที่สร้างขึ้นในพระบรมมหาราชวังและถือเป็นพื้นที่อันศักดิ์สิทธิ์สำคัญยิ่ง

หมู่พระมหามณเฑียรตั้งอยู่บริเวณย่านกลางของพระบรมมหาราชวัง หันหน้าไปทางทิศเหนือ ตั้งอยู่ต่อเนื่องในเขตพระราชฐานชั้นกลางและชั้นใน มีรูปแบบเป็นสถาปัตยกรรมไทยประเพณีโดยเป็นอาคารก่ออิฐถือปูน เครื่องหลังคาซ้อนชั้นตามคติความเชื่อเรื่องปราสาทหรือเรือนฐานันดรสูง ประดับกรอบหน้าบันด้วยช่อฟ้า ใบระกา หางหงส์ นาคสะดุ้ง ที่เรียกเครื่องประดับกรอบหน้าบันนี้โดยรวมว่า เครื่องลำยอง หลังคาของหมู่พระมหามณเฑียรมุงด้วยกระเบื้องเคลือบสีเขียว ขอบสีส้มคาดสีเหลืองตามฐานานุศักดิ์แห่งสถาปัตยกรรมไทยประเพณี เป็นไปตามคติความเชื่อที่ว่าอาคารที่ประดับด้วยเครื่องหลังคามุงกระเบื้องเคลือบหลากสีและประดับเครื่องลำยองในลักษณะนี้เป็นเรือนฐานันดรสูงหรือปราสาทอันเป็นที่ประทับของพระมหากษัตริย์

ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานนามพระที่นั่ง ๓ องค์ซึ่งเป็นหลักของพระมหามณเฑียรไว้อย่างคล้องจองกัน ได้แก่ พระที่นั่งจักรพรรดิพิมาน พระที่นั่งไพศาลทักษิณ พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัยมไหสูรยพิมาน นามดังกล่าวแสดงออกถึงคติความเชื่อในราชสำนัก ตลอดจนหน้าที่การใช้งานและความสำคัญของพระที่นั่งแต่ละองค์ นอกจากนี้ ยังมีหอพระสุลาลัยพิมานซึ่งเป็นหอประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุและพระพุทธรูปสำคัญในราชสำนัก และหอพระธาตุมณเฑียรซึ่งเป็นที่ประดิษฐานพระโกศพระบรมอัฐิของสมเด็จพระบูรพมหากษัตริย์บางรัชกาล

ข้อมูล : ภาควิชาประวัติศาสตร์ศิลปะ คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร

ภาพ : wikipedia

ติดตามบทความอื่นๆ ได้ที่

กำหนดการพระราชพิธีบรมราชาภิเษก ตลอดเดือนเมษายน-พฤษภาคม

งดงาม “เข็มที่ระลึกตราสัญลักษณ์พระราชพิธีบรมราชาภิเษก” เตรียมเปิดขายรอบปฐมฤกษ์แล้ว

สมพระเกียรติ ประมวลภาพการฝึกซ้อมริ้วขบวนพระบรมราชอิสริยยศ พระราชพิธีบรมราชาภิเษก

เลอค่าน่าสะสม แสตมป์ที่ระลึกชุดพระราชพิธีบรมราชาภิเษก ร.10 อยากได้ต้องทำอย่างไร

งดงามและเปี่ยมความหมาย ตราสัญลักษณ์พระราชพิธีบรมราชาภิเษก พ.ศ. 2562

พสกนิกรปลื้มใจ! ในหลวง ร.10 พระราชทานแบบตราสัญลักษณ์พระราชพิธีบรมราชาภิเษกแล้ว

ควรค่าแก่การรู้ 4 ขั้นตอนสำคัญอันศักดิ์สิทธิ์ของ “พระราชพิธีบรมราชาภิเษก”

กรมธนารักษ์ เปิดจองเหรียญกษาปณ์ที่ระลึกและเหรียญที่ระลึก พระราชพิธีบรมราชาภิเษก

“หน่อต้นพระศรีมหาโพธิ์” เครื่องมุทิตาบรรณาการจากศรีลังกา เนื่องในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก