จากความแห้งแล้งเป็นชุ่มชื้น แปรเปลี่ยนความเสื่อมโทรมให้เป็นความงดงาม สิ่งเหล่านี้ไม่ได้ใช้เวลาเพียงวันสองวันที่สร้างขึ้น แต่คือการลงมือทำอย่างตั้งใจตลอดระยะเวลา 70 ปีที่พระองค์ทรงครองราชย์
หลายสถานที่ในเมืองไทยในวันนี้ เราแทบไม่ได้เห็นความเสื่อมโทรมที่เคยมีมาเมื่อหลายสิบปีก่อน ซึ่งก็เป็นเพราะโครงการตามแนวพระราชดำริต่างๆที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชได้ทรงก่อร่างสร้างพื้นฐานจนสามารถสร้างชีวิตใหม่ให้แก่ประชาชน และเพื่อเป็นการรำลึกถึงพระราชกรณียกิจของพระองค์ ในวันนี้คนไทยทุกคนสามารถตามรอยเส้นทางของสถานที่ต่างๆนี้ได้ โดยผ่านแอพพลิเคชันแผนที่นำทาง NOSTRA Map ซึ่งมีข้อมูลพิเศษ ๙ สถานที่ตามรอยโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริของในหลวงรัชกาลที่ 9 ไว้อย่างครบถ้วน
- สถานีเกษตรหลวงอ่างขาง อำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่
นับเป็นสถานีวิจัยแห่งแรกของเมืองไทย ในหลวงรัชกาลที่ 9 ทรงเสด็จพระราชดำเนินมาพัฒนาพื้นที่แห่งนี้ แต่เดิมเป็นป่าเขา ชาวบ้านทำไร่เลื่อนลอย ปลูกฝิ่น ทำให้เกิดปัญหาต่างๆตามมา จนกระทั่งปี พ.ศ.2512 สถานีเกษตรหลวงอ่างขางได้ถือกำเนิดขึ้น เพื่อช่วยเหลือชาวไทยภูเขาให้มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น ตามพระราชดำริ “ให้ช่วยเขา ช่วยตัวเอง”
- สถานีเกษตรหลวงอินทนนท์ อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่
ในปี พ.ศ.2522 “สถานีเกษตรหลวงอินทนนท์” ได้ก่อตั้งขึ้นตามพระราชประสงค์ของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เพื่อช่วยเหลือชาวไทยภูเขาส่วนใหญ่ในพื้นที่ให้มีพื้นที่ทำกินเป็นหลักแหล่ง เพิ่มรายได้ เลิกการปลูกฝิ่นและทำไร่เลื่อนลอยบุกรุกป่า อันเป็นต้นเหตุที่ทำให้เกิดปัญหาต่างๆมากมาย
- ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงวัดจันทร์ อำเภอกัลยาณิวัฒนา จังหวัดเชียงใหม่
เมื่อครั้งที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชเสด็จพระราชดำเนินไปทรงเยี่ยมราษฎรที่บ้านวัดจันทร์และ หมู่บ้านใกล้เคียง เมื่อวันที่ 18 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2522 ทรงพบว่าราษฎรมีความแร้นแค้น ไม่มีเส้นทางคมนาคม ทรงรับทราบถึงความลำบาก ความทุกข์ยากของชาวเขาในพื้นที่ ทั้งมีการถางป่าทำไร่เลื่อนลอย ทำนาในพื้นที่ลุ่มระหว่างหุบเขา จึงมีพระราชดำริให้มีการพัฒนาบ้านวัดจันทร์เพื่อความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นของราษฎร รวมถึงการพัฒนาเส้นทางคมนาคมให้สะดวกมากยิ่งขึ้น เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของราษฏรในพื้นที่
- ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่แฮ อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่
ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่แฮก่อตั้งขึ้นในปี พ.ศ.2521 ตามพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เพื่อยกระดับความเป็นอยู่ของชาวไทยภูเขา โดยการนำผลวิจัยทางการเกษตรไปถ่ายทอดและส่งเสริมให้ชุมชนสามารถพึ่งพาตนเองได้อย่างยั่งยืน โดยทดแทนการปลูกฝิ่นและทำไร่เลื่อนลอย
- ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงทุ่งหลวง อำเภอแม่วาง จังหวัดเชียงใหม่
ศูนย์นี้ก่อตั้งตามแนวพระราชดำริในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชที่ทรงเล็งเห็นถึงปัญหาอันเกิดจากการขาดแคลนปัจจัยในการดำรงชีพ ที่ก่อให้เกิดการบุกรุกป่าทำไร่เลื่อนลอย ปลูกพืชเสพติด โดยการนำความรู้ทางด้านเกษตรที่เหมาะสมมาพัฒนา เพื่อให้ราษฏรมีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น ตามแนวพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
- ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่สะป๊อก อำเภอแม่วาง จังหวัดเชียงใหม่
ก่อตั้งเมื่อปี พ.ศ.2526 เพื่อความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นของราษฏร โดยการนำพืชผลที่ผ่านการวิจัยมาช่วยเพิ่มผลผลิต ทำให้สามารถสร้างรายได้ให้เพียงพอต่อการเลี้ยงชีพ เพื่อให้ราษฏรเลิกการปลูกฝิ่น หยุดทำไร่เลื่อนลอย และปลูกฝังให้เกิดจิตสำนึกในการอนุรักษ์ป่า อันเป็นต้นกำเนิดของแหล่งน้ำที่สำคัญซึ่งช่วยหล่อเลี้ยงชาวบ้านบริเวณนี้
- ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงห้วยลึก อำเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่
เดือนมีนาคม พ.ศ.2521 ชาวเขาเผ่าม้งจากจอมทองได้ทูลเกล้าฯถวายฎีกาแด่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เพื่อขอพระราชทานที่ดินทำกิน พระองค์ท่านรับสั่งให้หม่อมเจ้าภีศเดช รัชนี เข้าไปช่วยเหลือและพิจารณาพื้นที่บ้านห้วยลึกให้แก่ราษฏร จากนั้นจึงได้ก่อตั้งศูนย์เพื่อพัฒนาความเป็นอยู่ให้ยั่งยืน
- ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงตีนตก อำเภอแม่ออน จังหวัดเชียงใหม่
จากหมู่บ้านเล็กๆที่ห่างไกลความเจริญ ชาวบ้านประกอบอาชีพเกษตรกรรม รายได้น้อย ความเป็นอยู่ยากลำบาก แต่สายพระเนตรของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชก็ยังทรงมองไปถึง ทรงพระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์จำนวน 300,000 บาท ในปี พ.ศ.2524 เพื่อใช้เป็นทุนทรัพย์ในการเริ่มต้นก่อตั้งศูนย์ในการวิจัย เพื่อพัฒนาและส่งเสริมอาชีพการเพาะเห็ดและกาแฟพันธุ์อาราบิก้าให้แก่ราษฏรในพื้นที่ เพื่อความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น
- ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงหนองหอย อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่
ปี พ.ศ.2512 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชเสด็จพระราชดำเนินไปทรงเยี่ยมหมู่บ้านหนองหอย ราษฏรเป็นชาวเขาเผ่าม้ง มีอาชีพปลูกฝิ่นและทำไร่เลื่อนลอย เพื่อช่วยเหลือราษฏรให้มีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น พร้อมทั้งให้หยุดการปลูกฝิ่นและบุกรุกแผ้วถางป่า จึงมีพระราชดำริก่อตั้งศูนย์พัฒนาโครงการหลวงหนองหอย
ทั้งนี้แอพพลิเคชันแผนที่ NOSTRA Map เปิดให้ดาวน์โหลดได้ฟรี ทั้งระบบปฏิบัติการ iOS และ Android เพียงเปิดแอพแล้วเลือก Map Layer “๙ ตามรอยโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ” หรือ “๙ Royal Projects” ก็จะสามารถเข้าถึงทั้ง 9 ตำแหน่งได้ทันที ดาวน์โหลดแผนที่และใช้งานฟรีได้ที่ http://map.nostramap.com/download