เผยโฉม เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 10 รายพระนามและรายนามผู้ได้รับพระราชทาน

สืบเนื่องจากพระราชพิธีเฉลิมพระปรมาภิไธย พระนามาภิไธย และสถาปนาพระฐานันดรศักดิ์พระบรมวงศ์ ในการพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พุทธศักราช 2562 เมื่อวันที่ 5 พฤษภาคม 2562 รวมถึงภายหลังจากนั้นที่มีการเผยแพร่พระบรมราชโองการของพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว เรื่อง พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ ผ่านทางเว็บไซต์ราชกิจจานุเบกษา ทำให้ในช่วงนี้เราได้ยินชื่อของ “เหรียญรัตนาภรณ์” กันบ่อยครั้ง ซึ่ง แพรวดอทคอม  เชื่อว่าหลายคนน่าจะอยากทราบถึงความเป็นมาและความสำคัญของ “เหรียญรัตนาภรณ์” จึงขอนำความรู้มาแบ่งปันกันค่ะ

ทั้งนี้ “เหรียญรัตนาภรณ์“ เป็นเหรียญราชอิสริยาภรณ์สำหรับพระราชทานเป็นบำเหน็จความชอบส่วนพระองค์ของพระมหากษัตริย์ ได้รับการสถาปนาขึ้นในปี 2412 โดยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เพื่อพระราชทานแก่ผู้ที่ทำความดีความชอบทั้งฝ่ายหน้าและฝ่ายใน ทั้งส่วนราชการและส่วนพระองค์ เดิมมีชื่อว่า เหรียญรจนาภรณ์ ต่อมาในปี 2416 ได้รับการเปลี่ยนชื่อเป็น เหรียญรัตนาภรณ์ แต่การสถาปนาเหรียญรัตนาภรณ์ในครั้งนั้นก็ไม่ได้มีการพระราชทานแก่ผู้ใดเลย

จนกระทั่งในปี 2444 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงปรารภถึงเจ้านายและข้าราชการที่ตามเสด็จประพาสเกาะชวา ซึ่งต้องลำบากตรากตรำเพื่อช่วยกันพยาบาลสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าอัษฎางค์เดชาวุธ กรมขุนนครราชสีมา ที่ประชวรหนักอยู่เกือบเดือน พระองค์จึงโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้สร้างเหรียญรัตนาภรณ์ขึ้นใหม่ โดยให้แบ่งออกเป็น 5 ชั้น เพื่อพระราชทานเป็นบำเหน็จความชอบแก่ผู้โดยเสด็จในครั้งนั้น ทั้งฝ่ายหน้าและฝ่ายใน และพระราชทานเป็นบำเหน็จความชอบด้วยเหตุอื่นๆ ในเวลาต่อมา

อีกทั้งในปี 2447 เนื่องในโอกาสครบรอบ 100 ปี วันพระราชสมภพของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงสถาปนาเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 4 ขึ้นอีก สำหรับพระราชทานพระบรมวงศานุวงศ์และข้าราชการผู้รับราชการมาในรัชกาลที่ 4 หรือผู้เป็นสมาชิกเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นโบราณมงคลนพรัตนราชวราภรณ์ ทำให้หลังจากนั้นจึงมีการสถาปนาเหรียญรัตนาภรณ์ขึ้นในทุกรัชกาลจนถึงปัจจุบัน

สำหรับ “เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 10” ที่เพิ่งได้รับการสถาปนาขึ้นในปีนี้ ทางเฟซบุ๊กเพจ Thairoyalfamily ได้นำภาพความงดงามทรงคุณค่าของ “เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 10 ชั้นที่ 1” (ว.ป.ร.1) มาให้ได้ชมกันแบบชัดๆ ซึ่งมีลักษณะเป็น อักษรพระบรมนามาภิไธย ว.ป.ร. ขอบเรือนเงินประดับเพชรทั้งดวง

ในการพระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 10 อ้างอิงตามข้อมูลจากการเผยแพร่พระบรมราชโองการผ่านเว็บไซต์ราชกิจจานุเบกษา (ข้อมูล ณ วันที่ 17 พฤษภาคม 2562) พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 10 ดังนี้

เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 10 ชั้นที่ 1 (ว.ป.ร.1)

1. สมเด็จพระนางเจ้าสุทิดา พัชรสุธาพิมลลักษณ พระบรมราชินี
2. สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง
3. สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธร มหาวชิราลงกรณวรราชภักดี สิริกิจจการิณีพิรยพัฒน รัฐสีมาคุณากรปิยชาติ สยามบรมราชกุมารี
4. สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัติยราชนารี
5. สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าพัชรกิติยาภา นเรนทิราเทพยวดี
6. สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิริวัณณวรี นารีรัตนราชกัญญา

7. สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าทีปังกรรัศมีโชติ มหาวชิโรตมางกูร สิริวิบูลยราชกุมาร
8. ทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนาพรรณวดี
9. พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี กรมหมื่นสุทธนารีนาถ
10. พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสิริภาจุฑาภรณ์
11. พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอทิตยาทรกิติคุณ
12. หม่อมเจ้าภีศเดช รัชนี (ทรงเป็นพระปนัดดา (เหลน) ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว และเป็นพระนัดดา (หลาน) ในกรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ อีกทั้งยังทรงเป็นผู้ติดตามใกล้ชิดในพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ตั้งแต่ครั้งยังดำรงพระอิสริยยศเป็นพระอนุชาในพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร รวมถึงเคยดำรงตำแหน่งประธานมูลนิธิโครงการหลวง ปัจจุบัน หม่อมเจ้าภีศเดช รัชนี ทรงมีชันษาสูงที่สุดในบรรดาพระราชวงศ์ไทยที่ยังมีพระชนม์ชีพอยู่ ณ ขณะนี้ โดยมีชันษา 97 ปี)

13. ท่านผู้หญิงทัศนาวลัย ศรสงคราม (เป็นพระธิดาในสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ และเป็นพระภาคิไนย (หลานที่เป็นลูกของพี่สาวหรือน้องสาว) ในพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร และพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร อีกทั้งยังเป็นพระภคินี (พี่สาวหรือน้องสาวที่เป็นลูกพี่ลูกน้อง) ฝ่ายพระราชบิดาในพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว)

14. พลเอกเปรม ติณสูลานนท์
15. พันเอก (พิเศษ) หญิงสินีนาฏ วงศ์วชิราภักดิ์

ข้อมูลและภาพ : Thairoyalfamily, โบราณนานมา, th.wikipedia.org, mratchakitcha.soc.go.th, สำนักพระราชวัง