งดงาม สมพระเกียรติ เครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์ หรือ ตรามหาจักรีบรมราชวงศ์ (ม.จ.ก.) ในสมเด็จพระนางเจ้าสุทิดา พัชรสุธาพิมลลักษณ พระบรมราชินี
เมื่อวันที่ ๑ พฤษภาคม ๒๕๖๒ พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้มีพระราชโองการ ประกาศ เรื่อง สถาปนาสมเด็จพระนางเจ้าสุทิดาฯ ซึ่งภายหลังจากนั้น ได้มีการเผยแพร่ภาพขณะที่ในหลวงรัชกาลที่ ๑๐ ทรงประกอบพระราชพิธีสถาปนาสมเด็จพระนางเจ้า พระบรมราชินี และพระราชพิธีราชาภิเษกสมรสอย่างถูกต้องตามกฎหมาย ซึ่งเป็นการประกาศให้ทราบโดยทั่วกันว่า “สมเด็จพระนางเจ้าสุทิดาฯ” ทรงดำรงตำแหน่งพระอิสริยยศ ฐานันดรศักดิ์แห่งพระราชวงศ์นับตั้งแต่บัดนี้เป็นต้นไป
ทั้งนี้ในพระราชพิธีสถาปนาสมเด็จพระนางเจ้าสุทิดาฯ พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้พระราชทานเครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์ (ตรามหาจักรีบรมราชวงศ์ ม.จ.ก.) แก่สมเด็จพระนางเจ้าสุทิดา พัชรสุธาพิมลลักษณ พระบรมราชินี เป็นสำรับแรกในรัชสมัยรัชกาลที่ 10 เนื่องในโอกาสพระราชพิธีราชาภิเษกสมรส
โดยเครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์ สร้างขึ้นโดยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเพื่อเฉลิมพระเกียรติยศในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ในโอกาสครบรอบการสถาปนากรุงเทพมหานครเป็นราชธานีครบ ๑๐๐ ปี ใน พ.ศ. ๒๔๒๕ สำหรับพระราชทานแก่พระบรมวงศานุวงศ์ที่สืบเนื่องโดยตรงในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก หรือผู้ซึ่งพระบรมวงศานุวงศ์ดังกล่าวได้เสกสมรสด้วย นอกจากนี้ยังสามารถพระราชทานแก่ประมุขของต่างประเทศ
สำหรับเครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์ ได้มีการพระราชทานครั้งล่าสุด คือในรัชสมัยรัชกาลที่ ๙ แด่สมเด็จพระราชาธิบดีอับดุล ฮาลิม มูอัซซัม ชาห์แห่งมาเลเซีย เมื่อวันที่ ๓๐ มกราคม ๒๕๕๖ ในโอกาสเสด็จฯเยือนประเทศไทยอย่างเป็นทางการ ในฐานะพระราชอาคันตุกะของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ในรัชกาลที่ ๙
ขณะเดียวกัน ตราจุลจักรี (ภาพตัวอย่าง) คือหนึ่งในสำรับเครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์ ที่สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระราชทานเครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์แก่สมเด็จพระราชินีสุทิดา
โดยตรามหาจักรีบรมราชวงศ์ ม.จ.ก. 1 สำรับ ประกอบด้วย ตรามหาจักรี – ตราจุลจักรี และ ดาราจักรี – สายสร้อยและแพรแถบ
ซึ่งในภาพคือตราจุลจักรี รูปจักรและตรีศูลขัดกัน เบื้องบนเป็นเครื่องอัษฎาวุธ อันประกอบด้วย พระแสงหอกเพชรรัตน์ พระแสงดาบเชลย พระแสงตรี พระแสงจักร พระแสงดาบและเขน หรือดาบและโล่ พระแสงธนู พระแสงของ้าวแสนพลพ่าย พระแสงปืนคาบชุดข้ามแม่น้ำสะโตง และเครื่องพิชัยสงครามไขว้กัน ทำด้วยทองและมีคาถาภาษิตในวงจักรเหมือนกับตรามหาจักรี ว่า “ติรตเน สกรฏฺเฐ จ สมฺพํเส จ มมายนํ สกราโชชุจิตฺตญฺจ สกรฏฺฐภิวฑฺฒนํ” ทั้งนี้ตราจุลจักรีสำหรับพระราชทานฝ่ายใน มีลักษณะเช่นเดียวกับฝ่ายหน้า แต่ขนาดเล็กกว่า
ข้อมูล : ชินดนัย มีชัย
ภาพ : ม.จ.ก. Pinterest : Thomas Ghysdaël, สำนักพระราชวัง