เปลี่ยน 'เสื่อกก' ให้เป็นกระเป๋า ไอเท็มดีไซน์โมเดิร์นฝีมือคนไทย ดังไกลถึงต่างแดน

มาแรงจนดังไกลถึงต่างแดนเลยทีเดียว สำหรับสินค้าแบรนด์ไทยดีไซน์โมเดิร์นอย่าง กระเป๋า ‘เสื่อกก’ ธรรมชาติทอมือผสมหนังแท้ งานแฮนด์เมดฝีมือคนไทย ภายใต้การดูแลของ ตั้ม – จิรวัฒน์ มหาสาร ผู้ก่อตั้งแบรนด์ Chaksarn ซึ่งเขาได้เล่าให้แพรวดอทคอมฟังเกี่ยวกับไอเท็มชิ้นนี้ว่า “สิ่งที่ต้องการให้ลูกค้าเห็นมากที่สุดคือคุณค่าของงานศิลปหัตถกรรมของไทยที่มีอยู่รอบตัว เราต้องการให้คนเห็นว่างานไทยๆ สามารถมีคุณค่าได้มากกว่าสิ่งที่เราเห็น ทางแบรนด์เองต้องการเพิ่มมูลค่าและมิติใหม่ให้คนไทยได้เห็นความงามและคุณค่าของสิ่งนี้ จุดเด่นของเราคือการเอาสิ่งธรรมดาที่เห็นได้ทั่วไปมาดัดแปลงให้เป็นสิ่งใหม่ที่ยังมีความเป็นไทย มองแล้วรู้เลยว่าเป็นฝีมือคนไทย แต่มันเปลี่ยนไปแล้ว ไม่ใช่แค่เสื่อ แต่เป็นแฟชั่นไอเท็มที่ทุกคนสามารถถือและจับต้องได้”

ทำไมอยากเปลี่ยนเสื่อให้เป็นกระเป๋า

“จุดเริ่มต้นมาจากความชอบและความหลงใหลความงามของเสื่อ เราเห็นเสื่อมาตั้งแต่ไหนแต่ไร แต่มันจะมีบางลายที่เราเห็นแล้วก็คิดว่ามันไม่ควรเป็นแค่เสื่อ ตั้มเองก็เป็นเด็กจากมหาสารคาม เป็นเด็กภาคอีสาน เลยเห็นเสื่อกกจนชินตาตั้งแต่เด็ก คือบางลายมันสวยจนคิดว่าเรามานั่งบนลายที่สวยงามแบบนี้มันน่าเสียดาย นั่นเลยเป็นจุดเริ่มต้นความคิด แต่ตอนนั้นยังเป็นเด็กเลยไม่มีโอกาสได้ทำอะไรกับมันมากนัก พอโตขึ้นและทำงานมาก็เยอะ เลยอยากมีอะไรที่เป็นของตัวเอง จึงกลับไปเอาไอเดียเดิมมาพัฒนา”

เริ่มต้นจากศูนย์

“ไม่ได้เรียนมาด้านดีไซน์ ออกแบบ หรือแฟชั่น ตอนที่ตั้งใจจะทำกระเป๋าเสื่อกกขึ้นมาไม่ได้มีความรู้ด้านนี้เลย ต้องเริ่มต้นจากศูนย์ก็คือเริ่มจากการเรียนทอเสื่อเบื้องต้น เหมือนเรามาด้วยใจ อยากทำตรงนี้จริงๆ เลยต้องไปเริ่มที่จุดเริ่มต้น เรียนรู้ข้อมูลของเสื่อให้มากที่สุด ไปเริ่มตั้งแต่ถักทอ ทอกี่ สร้างแบบ สร้างลาย จนทอเป็นเสื่อออกมาหนึ่งผืน พอได้เสื่อแล้วก็พยายามเอาเสื่อมาทำกระเป๋า แต่ตอนนั้นยังทำไม่ได้ เพราะพื้นผิวของเสื่อแข็งเกินไป เข้ารูปทรงแบบที่เราต้องการไม่ได้

ซึ่งมันจะทำได้ออกมาคล้ายๆ กับงานโอทอป แต่มันไม่ใช่สิ่งที่เราคิดเอาไว้ มันยังดูไม่โมเดิร์น ไม่ใช่สิ่งที่วัยรุ่นทั่วไปอยากจะใช้ และยังไม่ตอบโจทย์ตัวเองด้วย เลยหาทางอื่นๆ ที่จะทำให้สินค้าตัวนี้ดูมีราคาขึ้น คนทั่วไปสามารถจับต้องและถือใช้ในชีวิตประจำวันได้ เลยคิดเอาหนังมาผสม แต่ตอนนั้นก็ยังไม่มีความรู้เรื่องการทำกระเป๋าหนัง เลยลงเรียนคอร์สทำกระเป๋าหนังอีกที เรียนอยู่สักพักก็พอจะมีความรู้เพิ่มมากขึ้น สุดท้ายเลยออกมาเป็นตัวกระเป๋าเสื่อกกรวมเข้ากับหนังอย่างที่เห็น”

กว่าจะออกมาเป็นกระเป๋าหนึ่งใบ

“เสื่อหนึ่งผืนใช้เวลาทอประมาณ 1 ถึง 2 สัปดาห์ แล้วแต่ความยากของลาย ถ้าเป็นลายหมากฮอตทั่วไปใช้เวลาไม่นานประมาณ 3-4 วัน แต่ถ้าเป็นลายขิดจะใช้เวลาอย่างน้อย 1 สัปดาห์ ไปจนถึง 2 สัปดาห์ เสื่อหนึ่งผืนจะทำกระเป๋าได้ประมาณ 2-3 ใบ ถ้าเป็นรุ่น Original นะครับ และหลังจากได้เสื่อมาแล้ว เราต้องนำไปตากแดดก่อน เตรียมวัตถุดิบในการทำค่อนข้างนานประมาณ 3-4 สัปดาห์ หลังจากนั้นก็เอามาตัดเย็บและใช้เวลากับขั้นตอนนี้อีก 1 สัปดาห์ ทำให้ต่อเดือนสามารถผลิตกระเป๋าออกมาได้ไม่กี่ใบในช่วงเริ่มต้น เพราะช่างทอเสื่อและช่างทำกระเป๋าของเรายังไม่เยอะ ตอนนั้นลูกค้าต้องพรีออเดอร์ เพราะทำไม่ทัน

แต่ช่วงนี้ได้เพิ่มงานให้กับชาวบ้าน หาชุมชนที่เขาทำเสื่อกกเพิ่มขึ้น ตอนนี้เลยมีชาวบ้านที่คอยทอเสื่อให้ทางแบรนด์อยู่ 3 จังหวัดคือ บุรีรัมย์ ขอนแก่น อุบลราชธานี ตอนแรกมีแค่หนึ่งหมู่บ้าน ตอนนี้มีกระจายไป 3 จังหวัดแล้ว เราเลยมีเสื่อเข้ามาตลอด ส่วนช่างตัดเย็บก็มีเพิ่มขึ้น พยายามเพิ่มกำลังการผลิตให้ตอบสนองความต้องการของลูกค้าได้ดีขึ้นกว่าเดิม”

กระเป๋า Chaksarn รุ่น Mini Limited Edition

ลายของเสื่อ

“ลายจะมีอยู่ 2 ประเภท คือลายโบราณที่ชาวบ้านทออยู่แล้ว เรานำลายนั้นมาทำเป็นกระเป๋า ส่วนอีกลายเป็นแบบที่เราคิดขึ้นมาเอง เป็นลายเอกลักษณ์ของแบรนด์ เช่น ลายขิดที่ออกแบบเอง ก็ให้ชาวบ้านช่วยแกะแพทเทิร์นแล้วทอเป็นสื่อกกออกมา และจดลิขสิทธิ์ลายเรียบร้อย อย่างลายของกระเป๋ารุ่น Candy ทางแบรนด์ก็เป็นคนคิดค้นสีและลายเอง แล้วส่งให้ชาวบ้านทอตามที่เราต้องการ ทุกอันที่เป็นลายตารางหมากฮอตสีๆ จะมาจากทางแบรนด์เราทั้งหมดครับ

ปกติเสื่อจะไม่มีลายฉูดฉาด แต่เรานำความมีสีสันเข้ามาใส่ในกระเป๋าทำให้ดูวัยรุ่นมากขึ้น และเวลาเราหาช่างทอ เราจะไปตามหมู่บ้านที่ชำนาญการทอเสื่อ แต่เราต้องไปควบคุมในเรื่องของคุณภาพ เพราะปกติเวลาเขาทอจะเน้นไปใช้งานในครัวเรือน เสื่อปูนั่งจะไม่ได้เก็บรายละเอียดอะไรมากมาย แต่พอเราไปป้อนงานให้เขา เราก็ต้องควบคุมว่าอย่าให้ท้องเส้นกกขึ้นมาด้านบน เพราะเวลาเอาไปทำกระเป๋าถ้ามีตำหนินิดนึงก็จะดูไม่สวย แต่ชาวบ้านก็ให้ความร่วมมือดีมากครับ เพราะถ้าเขาทำให้เราดี งานก็จะเข้าไปหาเขา ต่างฝ่ายต่างช่วยเหลือกัน”

กระเป๋าใบแรกของแบรนด์ Chaksarn

“ใบแรกชื่อว่ารุ่น Original ซึ่งใช้เวลาออกแบบ แก้แบบประมาณ 10 รอบ เพราะช่วงแรกยังไม่รู้วิธีทำว่าการตัดเย็บเสื่อที่แข็งๆ ให้มาอยู่กับหนังนิ่มๆ ได้ยังไง เพราะมีลักษณะพื้นผิวที่ต่างกัน เราจะเลือกใช้ดามทรงแบบไหน เข้ารูปเข้าทรงยังไง เรายังไม่รู้ เลยใช้เวลาในการปรับแก้แบบกับช่างเกือบ 3-4 เดือน กว่าจะได้ออกมาเป็นใบออริจินัล ซึ่งช่วงแรกที่ออกมาก็ยังไม่สมบูรณ์แบบเท่าไหร่ ก็ค่อยๆ ปรับไป โดยวันที่เราปล่อยกระเป๋ารุ่นนี้คือวันที่ 1 เมษายน ปี 2561 มีผลตอบรับค่อนข้างดี แต่จะมีคอมเม้นต์จากลูกค้าว่าควรปรับปรุงส่วนไหนบ้าง เราก็เอาตรงนั้นมาปรับ มาพัฒนาจนกลายมาเป็นรุ่น Original ที่สมบูรณ์”

ดังไกลถึงต่างแดน

“มีต่างประเทศติดต่อเข้ามาเยอะครับ เพราะตอนแรกที่แบรนด์เราเปิดตัวไม่ได้มีชื่อเสียงที่เมืองไทย แบรนด์เป็นที่รู้จักในต่างประเทศมากกว่า เหมือนเป็นการบอกต่อของลูกค้า ซึ่งลูกค้ากลุ่มแรกๆ ก็เป็นคนไทยที่อาศัยอยู่ต่างประเทศ เพราะเขาชอบ เขาอยากเอาไปใช้ไปถือในต่างประเทศ และลูกค้ากลุ่มแรกจะมีความภักดีกับแบรนด์มาก ข่าวเลยกระจายเป็นวงกว้างในกลุ่มของลูกค้าต่างประเทศในช่วงครึ่งปีแรก พอข่าวกระจายไปก็มีร้านค้าขายปลีกในต่างประเทศติดต่ออยากให้เรานำสินค้าไปวางขาย โดยส่วนมากจะเป็นโซนยุโรป อเมริกา

แต่พอมีคนติดต่อเข้ามาเยอะมากๆ ก็ไม่สามารถผลิตได้ทัน เราจึงปฏิเสธไปทั้งหมด ขอแค่ขายปลีกก่อน เพราะสินค้าเราเป็นงานฝีมือ แต่ละชิ้นแม้จะเป็นลายเดียวกัน แต่หน้าตาก็ออกมาไม่เหมือนกัน 100 เปอร์เซ็นต์ เราไม่อยากเอาตรงนี้ไปการันตีว่าพอลูกค้าสั่งไปขายต่างประเทศแล้วสินค้าจะไม่เหมือนเดิม ตอนนั้นการผลิตของเราก็ยังทำไม่ทัน และแบรนด์ค่อนข้างเติบโตเร็ว ตอนเปิดตัวมาก็ไม่คิดว่าจะได้รับการตอบรับดีขนาดนี้ และตอนนี้กำลังทำให้สต๊อกมีเสถียรภาพที่สุด การเตรียมตัวของเราก้าวกระโดดมาก จนเราเองก็ตั้งตัวไม่ทัน ช่วงนี้เลยพยายามทำระบบสต๊อกและการผลิตให้คงที่ลงตัวที่สุด เพราะเราอยากจะตีตลาดต่างประเทศให้มากกว่านี้ ซึ่งตอนนี้ยังไม่ได้ตีตลาดกับลูกค้าที่เป็นชาวต่างชาติจริงๆ”