account_circleวันนี้มีข่าว วัคซีนโควิด-19 ปลอมเกลื่อนโลกออนไลน์ หลอกขายเข็มละ 4,500 บาท ซึ่งการหลอกลวงเหล่านี้ใช้โอกาสจากความกังวลเรื่องการแจกจ่ายวัคซีนที่ล่าช้าของรัฐบาลสหรัฐฯ และหลายประเทศในยุโรป ซึ่งประชาชนส่วนใหญ่ยังต้องรอจนถึงกลางปีนี้เพื่อที่จะได้รับวัคซีนเหล่านั้น ตัวอย่างเช่น ในสหรัฐฯ ที่มีผู้ได้รับวัคซีนเข็มแรกไปแล้วราว 4.5 ล้านคน จากที่แจกจ่ายไปแล้วทั้งหมดมากกว่า 40 ล้านโดส ตามรายงานของศูนย์ควบคุมและป้องกันโรคของสหรัฐฯ
อย่างไรก็ดี ประชาชนทุกคนยังไม่ควรไปหาซื้อเองจากโลกออนไลน์ที่เชื่อถือไม่ได้ เพราะมิจฉาชีพเฝ้ารอจังหวะนี้อยู่ จึงขอแชร์ความรู้เรื่อง วัคซีนโควิด-19 จาก ศ.นพ.ยง ภู่วรวรรณ หัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยา คลินิกภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เพราะด้วยความที่วัคซีนมีหลายชนิด ซึ่งขณะนี้ที่อนุญาตให้ใช้ในมนุษย์ในภาวะปกติและฉุกเฉินที่ผ่านการทดลองมี 3 กลุ่ม
วัคซีนปลอมระบาด! เปิดความรู้เรื่อง วัคซีนโควิด-19 ที่ผ่านการทดลอง
1. mRNA วัคซีน เช่น วัคซีนของบริษัท Pfizer, Moderna
วัคซีนชนิดนี้จะเป็น mRNA ที่ถูกห่อหุ้มด้วย Lipid Nanoparticle เมื่อฉีดเข้าไปที่กล้ามเนื้อ Particle จะเข้าสู่ เซลล์กล้ามเนื้อ mRNA จะถูกถอดออกใน Cytoplasm หรือของเหลวในเซลล์ แล้ว mRNA จะเข้าสู่ Ribosome ทำการสร้างโปรตีนตามรูปแบบที่กำหนด messenger RNA ดังนั้น RNA ที่ใส่เข้าไปจะต้องมี Cap, 5’ UTR, Spike RNA, 3’UTR และ Poly A tail ในรูปแบบที่กล่าวถึงโรงงาน Ribosome จะสร้างโปรตีนตามกำหนดและส่งผ่านออกทาง Golgi ออกสู่นอกเซลล์ โปรตีนที่สร้างออกมาจะเป็นแอนติเจนไปกระตุ้นร่างกายสร้างแอนติบอดีที่เป็นภูมิต้านทานต่อโรคโควิด-19
- ข้อดีของวัคซีนชนิดนี้ทำได้ง่ายและเป็นจำนวนมากอย่างรวดเร็ว เพราะทำในโรงงาน กระตุ้นภูมิต้านทานได้สูง
- ข้อเสีย อยู่ที่ว่า RNA สลายตัวได้ง่าย เก็บที่อุณหภูมิต่ำมากๆ และวัคซีนชนิดนี้เป็นชนิดแรกที่ใช้ในมนุษย์ อาการข้างเคียงหลังฉีดพบได้บ่อยกว่าวัคซีนที่ทำโดยชนิดเก่า เช่น มีไข้ ปวดเมื่อย และผลระยะยาวคงต้องรอการศึกษาต่อไปเช่นติดตามเป็นปีหรือหลายปี
2. ไวรัส Vector (ของอังกฤษ AstraZineca และรัสเซีย Spuknic V)
วัคซีนนี้จะใช้วิธีการเอาสารพันธุกรรมของไวรัสใส่เข้าไปในไวรัสที่จะเป็น Vector หรือตัวฝากนั่นเองที่ใช้อยู่เป็น Adenovirus, Vesicula stomatitis virus ไม่ก่อโรคในคน การใส่เข้าไปเข้าใจว่าเป็น cDNA ของโควิด-19 เพื่อให้ไวรัส Vector ส่งสารพันธุกรรมของโควิด-19 เข้าไปในเซลล์มนุษย์ เมื่อเข้าไปแล้วไวรัสจะถอดรูปพันธุกรรมที่ส่งเข้าไป จะต้องเข้าไปในนิวเคลียสของเซลล์เพื่อลอกแบบและเปลี่ยนให้เป็น mRNA ออกมาในไซโตพลาสซึม แล้วส่วนของ mRNA จะไปที่ Ribosome เพื่อทำการสร้างโปรตีนตามรูปแบบที่กำหนดไว้คือ Spike โปรตีน ส่งผ่านออกมาทาง Golgi ออกนอกเซลล์เช่นเดียวกับ mRNA โปรตีนที่ส่งออกมาจะทำหน้าที่เป็นแอนติเจนกระตุ้นให้ร่างกายสร้างแอนติบอดีต่อเชื้อโควิค 19
- ข้อดีของวัคซีนชนิดนี้คือ ผลิตได้จำนวนมากได้ง่ายเพราะทำจากโรงงานเป็น DNA จะมีความคงทนกว่า จึงสามารถเก็บได้ในอุณหภูมิ 2-8 องศา ราคาจะถูก เพราะทำได้จำนวนมาก
- ข้อเสีย วัคซีนนี้เป็นชนิดใหม่เช่นเดียวกัน ผลระยะยาวจึงยังไม่ทราบและจะต้องคำนึงอีกประการหนึ่งคือขั้นตอนที่ผ่านนิวเคลียสของเซลล์ เราไม่ทราบว่าจะมีการรวมตัว Integrate กับ DNA ของมนุษย์หรือไม่ หวังว่าคงไม่ ผลระยะยาวก็คงต้องติดตามต่อไป
3. วัคซีนเชื้อตาย (ของจีน Sinovac, Sinopharm)
วิธีการผลิตจะใช้หลักการกับวัคซีนที่ทำมาแต่ในอดีตเช่น วัคซีนตับอักเสบเอ วัคซีนโปลิโอ พิษสุนัขบ้าและอื่นๆ อีกหลายชนิด นักวิทยาศาสตร์จะใช้เชื้อโควิด-19 เพาะเลี้ยงบน Vero cell เซลล์ชนิดนี้ใช้ทำวัคซีนหลายชนิดเช่นวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าและใช้กันมานานมาก อย่างที่เราฉีดวัคซีนป้องกันพิษสุนัขบ้า เมื่อเพาะได้จำนวนไวรัสจำนวนมากก็จะเอามาทำลายฤทธิ์หรือฆ่าเชื้อให้ตายแล้วนำมา Formulation ใส่สารกระตุ้นภูมิต้านทาน
- ข้อดีของวัคซีนชนิดนี้คือ วิธีการทำเป็นวิธีที่เรารู้กันมาแต่โบราณ ในเรื่องความปลอดภัย เป็นเชื้อตายสามารถให้ในคนที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่องได้ ภูมิคุ้มกันต่ำ เชื้อไม่ไปเพิ่มจำนวน การกระตุ้นภูมิต้านทานจะได้ระดับต่ำกว่าวัคซีนที่กล่าวมาจากข้างต้น
- ข้อเสียของวัคซีนชนิดนี้คือการผลิตจำนวนมากจะทำได้ยาก เพราะไวรัสชนิดนี้เป็นไวรัสก่อโรคจะต้องเพาะเลี้ยงในห้องชีวนิรภัยระดับสูง ต้นทุนในการผลิตจะมีต้นทุนสูง เราจะเห็นว่าวัคซีนไวรัสตับอักเสบ เอไม่สามารถลดราคาลงให้ถูกลงได้ ในทำนองเดียวกันการผลิตจำนวนมากของวัคซีนโควิด-19 ชนิดเชื้อตายก็จะมีขีดจำกัด
ข้อมูล : ศ.นพ.ยง ภู่วรวรรณ
ภาพ : Pexels
บทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ
โควิด-19 สายพันธุ์อังกฤษกลายพันธุ์ พบในประเทศไทยแล้ว จะรุนแรงขึ้นหรือไม่
โควิดก็ต้องกัน แต่หุ่นก็ต้องดี! ชี้เหตุผลที่ไม่ควรสวมหน้ากากขณะ วิ่งออกกำลังกาย