คุยวิกฤตวัคซีนไทยกับ นพ.บุญ วนาสิน “เราไม่อยากหากินกับเรื่องเจ็บไข้ได้ป่วย!”

คุยวิกฤตวัคซีนไทยกับ นพ.บุญ วนาสิน ประธานกรรมการ บมจ.ธนบุรี เฮลท์แคร์ ที่ตกเป็นประเด็นกดราม่าหนักหลัง ถูกครหาหมอนักบุญหรือนายทุนหาผลประโยชน์

คุยวิกฤตวัคซีนไทยกับ นพ.บุญ วนาสิน “เราไม่อยากหากินกับเรื่องเจ็บไข้ได้ป่วย!”

ไวรัสโควิดกลายพันธุ์

“สายพันธุ์แลมบ์ดา มาจากประเทศเปรู มีหนาม 38 แห่ง ส่วนเดลต้ามีหนาม 48 แห่ง เพราะฉะนั้นในขณะนี้ สายพันธุ์เดลต้าน่ากลัวกว่าเยอะ ซึ่งกระจายได้เร็ว และรุนแรงกว่า พบว่าภายใน 3 วันเท่านั้น สายพันธุ์เดลต้าจะมีเชื้อประมาณ 1,000 เท่าของสายพันธุ์ดั้งเดิมคือ อู่ฮั่น มันติดได้เร็วมาก เพราะฉะนั้นอย่าเพิ่งห่วงแลมบ์ดา มันมาจากอเมริกาใต้ดังนั้นกว่าจะถึงเราช้านะครับ”

ประสิทธิภาพของวัคซีนซิโนแวคและแอสตร้าเซนเนก้าดีแค่ไหน

“วัคซีนเชื้อตายนะครับ ก็คือวัคซีนซิโนแวค ประสิทธิภาพมันลดลงจาก 40% เหลือ 20% ในการป้องกันสายพันธุ์เดลต้า ส่วนวัคซีนแอสตร้าเซนเนก้าดีหน่อย คือจาก 70% เหลือประมาณ 50 กว่า แต่ที่ดีกว่านั้นคือ วัคซีน mRNA ซึ่งเรายังไม่มี ประสิทธิภาพของวัคซีนชนิดนี้จะลดลงประมาณ 20% แต่เกินอยู่ 60%-70% ส่วนบูสเตอร์โดสถ้าใครได้รับซิโนแวค 2 เข็ม สามารถไปฉีดเข็มที่ 3 ได้ทันทีเลย ไม่ต้องรอ เพราะว่าภูมิต้านทานของวัคซีนเชื้อตาย มันจะลดลงไปเรื่อยๆ พอเดือนที่ 3 จะหมดไปเพราะภูมิจะลดลงต่ำกว่า 40%”

“แม้มันป้องกันอะไรไม่ได้เลย แต่ในขณะนี้เราไม่มีวัคซีน mRNA ดังนั้นให้ฉีดแแอสตร้าเซนเนก้าเข้าไปก่อน โดยเร็วที่สุดส่วนคนที่ได้แอสตร้าเซนเนก้า 2 เข็ม หรือจะได้เข็มที่ 2 เป็นวัคซีน mRNA คือดีที่สุดแต่ถ้าได้แอสตร้าฯ 2 เข็ม สามารถรอได้ 3-6 เดือนที่จะไปฉีดวัคซีนmRNAแนะนำว่าให้ฉีดวัคซีน mRNA เป็นเข็มที่ 3 หรือ บูสเตอร์โดส เพราะภูมิคุ้มกันมันจะขึ้นไปถึง 20-70 เท่า ส่วนวัคซีนเชื้อตายถ้าเราฉีดมาก่อน แล้วสมมติเราไปฉีดบูสเตอร์โดส ในต่างประเทศเขาให้นับเป็นเข็มที่ 1 เลย เท่ากับนับศูนย์ใหม่ อันนี้เป็นการศึกษาจากต่างประเทศนะครับ”

หมอและพยาบาลควรได้รับวัคซีน mRNA

“ทางรัฐบาลสหรัฐอเมริกาด้ให้วัคซีนไฟเซอร์ เรา 1.5 ล้านโดส ซึ่งจะมาถึงสิ้นเดือนนี้อันนั้น ในความคิดผมควรจะต้องฉีดให้กับ บุคลากรทางการแพทย์ 7 แสนคนก่อน เพราะว่าตอนนี้มีบุคลากรทางการแพทย์ติดเชื้อค่อนข้างมาก ประมาณ 80 คนแล้ว และเสียชีวิตไปประมาณ 3 คน เมื่อเร็วๆนี้ก็เสียแพทย์ผู้ใหญ่ไปอีกคน เพราะฉะนั้นเราจำเป็นต้องรักษาบุคลากรทางการแพทย์ไว้ก่อน มิฉะนั้นถ้าเป็นคนนึงต้องล็อคดาวน์อีกร้อยคน ทำให้เราอาจจะต้องปิดโรงพยาบาล”

“อีกประการนึง คือบุคลากรทางการแพทย์ จะต้องไปเจอคนวันนึงมากมาย ถ้าติดเชื้อเองมันก็จะขยายไปสู่ผู้ป่วย ญาติผู้ป่วยหรือใครก็ตาม เพราะฉะนั้นผมเห็นด้วยอย่างยิ่งว่าเราต้องฉีดบุคลากรทางการแพทย์ก่อน อันดับสองเป็นกลุ่มเสี่ยงต่างๆ แต่จริงๆ ผมก็ห่วงเด็กนะครับ 8 ล้านคน อยากจะให้ฉีดเร็วที่สุดจากผลการศึกษาพบแล้วว่าเด็กที่ได้รับเชื้อ ถึงไม่มีอาการแต่ผลข้างเคียงในอนาคต ทั้งสมอง หัวใจ ไต อาจจะมีผลระยะยาว”

คาดวัคซีนโมเดอร์นามาถึงเดือนตุลาคม

“ตุลาคมคงได้ครับ ถึงแม้ว่าเราจะไปเซ็นสัญญาช้า คิดว่าองค์การเภสัชกรรมน่าจะไปเซ็นประมาณต้นเดือนสิงหาคม ปกติไทม์ไลน์มัน 4 เดือน แต่เราขอร้องเขาว่า ขอให้ส่งมาปลายเดือนกันยายน หรือต้นเดือนตุลาคม เพราะเราจำเป็นจะต้องฉีดเป็นเข็ม 2 หรือเข็ม 3 ให้กับประชากรของเรา”

คนไทยฝากความหวังที่วัคซีนทางเลือกมากกว่า

“ที่จองเป็น Official นะครับ เราปิดที่ 9.5 ล้าน เพราะมันเกิน 5 ล้านโดสไปเยอะแล้ว โดยในส่วนของ THG เอง เราได้รับการจองของเราก็ 3 ล้านกว่าโดสแล้วครับ”

หมอ พยาบาล วิกฤตหนัก ซิโนแวค 2 เข็ม เอาไม่อยู่

“ตอนนั้นเดือนเมษายน เราไม่มีทางเลือก เพราะว่าแอสตร้าเซนเนก้าได้มาแค่ 2 แสนกว่าโดส เดือนมิถุนายนถึงจะได้ 6 ล้านโดส แต่พอถึงเดือนมิถุนายนเราก็ยังได้ไม่ครบ เพราะฉะนั้นตอนเดือนเมษายน มันมีซิโนแวคเข้ามาก่อน บุคลากรทางการแพทย์ส่วนใหญ่ก็จะฉีดวัคซีนเชื้อตายไปก่อน ซึ่งเราเห็นด้วยนะครับ เพราะในขณะนั้นมีอะไรก็ต้องฉีดเข้าไปก่อน เพราะมันสามารถจะป้องกันการเกิดอาการรุนแรงหรือตายได้ ตอนนั้นมันมีสายพันธุ์อังกฤษก็พอรับไหว แต่พอเปลี่ยนเป็นสายพันธุ์เดลต้าปรากฏว่าติดเชื้อได้ง่ายขึ้นและมีคนเสียชีวิตมากขึ้น”

รัฐสั่งวัคซีนช้าไป

“ที่แน่นอนที่สุดเราประมาท รัฐสั่งวัคซีนช้าไป ตอนที่วัคซีนออกมาใหม่ๆ ช่วงตุลาคม ทุกคนก็บอกว่ารีบไปจอง ผมยกตัวอย่างฟิลิปปินส์ก็แล้วกัน ในขณะนี้เขามีวัคซีนตั้ง 8 ชนิดและยังสั่งต่อไปอีก ผมไม่พูดถึงประเทศที่ร่ำรวยนะครับ ซึ่งมีวัคซีนประมาณ 70% ของทั่วโลก ผมยกตัวอย่างอิสราเอลแล้วกันนายกรัฐมนตรีเขาโทรไปหาประธานไฟเซอร์ ถึง 15 ครั้ง และยอมจ่ายเงินสองเท่าของราคาตลาดตอนนั้น แต่ทางไทยเรา เราติดปัญหาว่า เราจองไม่ได้ โดยที่ขณะนั้นมันเพิ่งทำการทดลองเฟสสอง ถ้าเกิดอะไรขึ้นเขาต้องรับผิดชอบเพราะฉะนั้นเขาก็ไม่จอง และเผอิญการะบาดรอบที่ 1 กับ 2 เราทำได้ดี เลยไม่มีความกระตือรือร้นที่จะไปจองวัคซีน จนกระทั่งมาระบาดรอบที่ 3 เดือนเมษายน ถึงรู้ว่ามันหนักหนาสาหัส”

เมื่อถูกถามว่า”ต้องยอมรับว่าไทยประมาทใช่ไหมคะ?” หมอบุญกล่าวว่า “จะใช้คำพูดอย่างนั้นก็ได้นะครับ ว่าเราประมาท แต่จริงๆ แล้วทางกลุ่ม รพ.ธนบุรี ตั้งแต่เดือนมีนาคม ปีที่แล้ว เราก็ออกมาซื้อทั้งเครื่องมือแพทย์ เครื่องหายใจ PPE น้ำยาตรวจไว้ล่วงหน้าถึง 3 ปี ในขณะนี้ใช้ไป 3 เดือนก็หมดแล้ว”

ถูกครหาหมอนักบุญหรือนายทุนหาผลประโยชน์

“ผมเฉยๆ อายุเท่านี้ ผมไม่สนใจใครพูดอะไรแล้ว เพราะว่าผมเป็นนักธุรกิจจริงๆ เรามีธุรกิจ 80% ที่ไม่ใช่ทางแพทย์ ผมเคยพูดเสมอว่าถ้ามีเงิน ผมจะซื้อหุ้นออกจากตลาด และทำสิ่งที่อยากทำ คือช่วยชีวิตคน ทำงานวิจัย ทางกลุ่มเราถ้าเช็คดูจากประวัติ ราคาที่เราถูกกว่าที่อื่นประมาณ 30% พูดง่ายๆ เราไม่ได้อยากหากินทางเรื่องเจ็บไข้ได้ป่วยมากนัก แต่ขาดทุนไม่ได้ก็แล้วกัน”

คาดว่ามีผู้ติดเชื้อประมาณ 5 เท่าของจำนวนผู้ติดเชื้ออย่างเป็นทางการ

“ตอนนี้ลำบากแล้ว เพราะเชื้อเดลต้ามันกระจายเร็วมาก และมันไม่ได้กระจายอยู่ในคลัสเตอร์  คลัสเตอร์เรายังควบคุมได้คราวนี้มันกระจายไปทุกชุมชน ทุกองค์กร ทุกบริษัท อย่าลืมว่าเราตรวจน้อยอย่างนี้ สมมติว่าเจอ 9 พันกว่าเคส คนที่ไม่ได้รับตรวจประมาณ 5 เท่า แสดงว่าวันนั้นมีคนติดเชื้อประมาณ 4 หมื่นกว่าราย”

ตอบข้อสงสัยวัคซีน=เครื่องมือทางการเมือง

“เรื่องนี้พูดมาตั้งแต่เดือนตุลาคมแล้วครับ ว่าวัคซีนนั้นเป็น คือเราทำยังไงก็ได้เนื่องจากบ้านเรามันจน เรากักกันไม่ได้ เราไม่กล้ากักกันเด็ดขาดอย่างเมืองจีนหรืออสเตรเลีย เป็นแค่ 30-50 คน เขาปิดเมืองเลย  แต่ที่สำคัญที่สุด แบบที่เราทำตอนนี้มันไม่ได้ผล เหตุผลก็คือว่าเราปิด เราตรวจ เราแยก แต่ว่าเราไม่ได้ฉีดวัคซีน เพราะฉะนั้นทุกอย่างมันวนไปวนมา ไปลงที่วัคซีนหมด ถ้าเราไม่ฉีดวัคซีนให้มีภูมิคุ้มกันถึง 70%-80% เชื้อมันก็จะยังอยู่และจะกระจายไปเรื่อยๆ”

บริหารงานผิดพลาดยิ่งต้องเรียนรู้

“ผมพูดเสมอว่านายกรัฐมนตรี ต้องมีนักประวัติศาสตร์อยู่ 2 คน เพราะว่าทุกอย่างในโลกนี้มันเกิดแล้วทั้งนั้น โดยเฉพาะการระบาดคราวนี้ บทเรียนใน อเมริกาใต้ ยุโรป เอเชีย มันเป็นตัวอย่างที่ดีมาตลอด เพราะฉะนั้นนักประวัติศาสตร์เขาจะดูว่าอะไรเกิดขึ้นแล้วในโลกนี้และควรจะทำอะไร เป็นบทเรียนนะครับ เราไม่โทษใครนะครับ ว่าทำไมเรามาถึงจุดนี้ได้ เมื่อมองย้อนหลังแล้วก็คิดว่าเราพลาดไปหลายเรื่อง”

---