พลตำรวจเอกสันต์ ศรุตานนท์ เจ้าของถ้วยชา ‘ชุดจักรี’ สุดยอดชุดกระเบื้องไทย

เป็นที่รู้กันในหมู่นักสะสมของเก่าว่า หนึ่งในสุดยอดของโบราณของไทย ที่ได้ชื่อว่าทั้งหายาก และหาดูได้ยาก เพราะมีเพียงไม่กี่ชิ้นในเมืองไทย มักตกอยู่กับอดีตผบ.ตร.ที่มีของเก่ามากที่สุดในประเทศ ซึ่งหนึ่งในนั้นคือ ‘ชุดจักรี’ชุดถ้วยชาที่น้อยคนจะได้เป็นเจ้าของ และไม่ค่อยมีใครได้เห็น

‘ชุดจักรี’ — สุดยอดของสะสมโบราณที่นักสะสมอยากได้ (แต่) ไม่ได้

“คนที่สะสมชุดกระเบื้องไทยส่วนมาก มักเริ่มจากสะสมชุดเบญจรงค์ก่อน จากนั้นจึงเป็นชุดถ้วยน้ำชาจปร. ซึ่งผมมีครบทุกลาย ทั้งลายทับทิม ลายอีแปะ ฯลฯ และชุดหายากที่สุด ซึ่งได้ชื่อว่าเป็นสุดยอดของการสะสมชุดกระเบื้องของไทยคือ ‘ชุดจักรี’ ซึ่งแบ่งออกเป็นชุดกระเบื้องหลายแบบ ได้แก่ ‘ชุดจักรีถ้วยสี่’ ‘ชุดจักรีชีโบ’ ‘ชุดเจ้าฟ้า’ (เป็นชุดเล็กพิเศษ) และ ‘ชุดของเล่นเจ้าฟ้า’ (ทำด้วยทองคำแท้) มีทั้งหมด 7 สี ได้แก่ สีขาว ดำ ชมพู แดง เขียว เหลือง น้ำเงิน ส่วนสีพิเศษหายาก ไม่รวมอยู่ในเจ็ดสี คือ ‘สีทอง’ และ ‘สีเงิน’

“พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ทรงสั่งทำชุดถ้วยชาเหล่านี้จากโรงงานแซฟว์ ประเทศฝรั่งเศส เดิมทีไม่ทรงมีพระราชประสงค์ที่จะสั่งทำเป็นชุดเจ้าฟ้า และชุดของเล่นเจ้าฟ้า แต่เป็นเพราะพระองค์ท่าน เสด็จพระราชดำเนินไปประเทศอังกฤษ ทรงทอดพระเนตรเห็นของสะสมชิ้นเล็กๆ ของสมเด็จพระราชินีนาถวิคตอเรีย แล้วทรงชื่นชอบ ทุกวันนี้ของสะสมชิ้นเล็กๆเหล่านั้น ถูกเก็บไว้ที่พระราชวังวินด์เซอร์ เมื่อพระองค์ท่านเสด็จฯกลับเมืองไทย จึงโปรดเกล้าฯ ให้ช่างทองไทยทำของชิ้นเล็กๆ ขึ้น และพระราชทานแด่สมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรี หรือสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ (สมเด็จพระพันปีหลวง) มีตราประจำพระองค์ทุกชิ้น เป็นพระนามาภิไธยย่อของสมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรีฯ หรือสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ จึงกลายเป็นชุดของเล่นเจ้าฟ้า (ชุดเจ้าฟ้าชุดเล็ก เป็นของฝีมือช่างไทยทำ)

“หลังจากนั้น พระราชโอรสที่ทรงรักมากที่สุดพระองค์หนึ่ง คือ สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าศิริ
ราชกกุธภัณฑ์ ประชวรหนัก และสิ้นพระชนม์ ในหลวงรัชกาลที่ 5 ทรงมีพระราชดำริว่า ขนาดลูกของผู้มีอำนาจร่ำรวยที่สุดในแผ่นดิน ยังรักษาชีวิตไว้ไม่ได้ ถ้าเป็นลูกชาวบ้าน จะทำอย่างไร จึงโปรดเกล้าฯให้สร้างโรงพยาบาลศิริราชขึ้น เพื่อทรงอุทิศเป็นพระราชกุศลแด่พระราชโอรสพระองค์นี้

“ทำให้ชุดถ้วยชาที่ทรงสั่งจากฝรั่งเศสทั้งหมด ต้องกลายเป็นของที่ระลึกในงานออกพระเมรุ สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าศิริราชกกุธภัณฑ์ พระราชทานแก่พระบรมวงศานุวงศ์ชั้นผู้ใหญ่ และเหล่าข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ ที่มาร่วมงานออกพระเมรุท้องสนามหลวงแทน ชุดถ้วยชาที่พระองค์ท่านทรงสั่งทำเหล่านี้ จึงไม่เคยถูกนำมาใช้เลย แต่กลับนำมาแจกในงานพระศพพระราชโอรสแทน

แต่ละชุดราคาหลักล้าน

“การเก็บสะสมชุดจักรีของผม พยายามสะสมให้ครบสีทั้งหมด แต่ไม่ได้หมายความว่าแต่ละแบบมีครบสี เพราะผมเชื่อว่า มีเงินพันล้าน ก็ไม่สามารถหาของเล่นเจ้าฟ้าได้ครบทุกสี ของพวกนี้ไม่ใช่ว่าอยากมี แล้วมีได้ เวลานี้ร้านค้าของเก่าทั้งตลาด ไม่มีขายสักชุด เพราะเก็บอยู่ตามบ้านหมด ผมได้ของเหล่านี้มา ก็ต่อเมื่อมีใครยอมขายให้เท่านั้น ซึ่งคนที่มีชุดพวกนี้ ส่วนใหญ่ไม่มีใครร้อนเงิน

“ราคาของชุดจักรีถ้วยสี่ อยู่ราวๆ 800,000-1,000,000 บาท ขณะที่ชุดจักรีชีโบ ไม่มีกาน้ำชา แต่ใช้ถ้วยเป็นกาแทน หายากกว่า ราคาอยู่ที่ประมาณ 1,500,000 – 1,800,000 บาท ถ้าถามว่าทั้งตู้นี้ ที่ผมเก็บสะสมชุดจักรีทั้งหมดมูลค่าเท่าไหร่ ตอบตามตรงว่าผมไม่เคยรวมมูลค่า ราคาซื้อขายแต่ละสี ก็ไม่เท่ากันอีก

“สีชมพูกับสีแดงแพงที่สุด เพราะสีสวย ไม่ค่อยมีใครขาย หาได้น้อย ส่วนสีขาวกับสีดำ ถูกที่สุด ส่วนสีพิเศษราคาแพงที่สุดคือ สีเงิน ซึ่งผมหาไม่ได้ ส่วนสีทอง ซื้อมาราคาสองล้านกว่า การเก็บสะสมของผมจึงเรียกว่าเกือบสมบูรณ์จริงๆ ขาดแค่สีเงินสีเดียว ของที่แตกๆหรือต้องซ่อม ผมไม่เลือก เพราะด้วยอายุของสะสมเหล่านี้ ร้อยกว่าปีแล้ว และเนื้อกระเบื้องบางมาก น้ำหนักเบา จึงมีโอกาสแตกง่าย แต่ตั้งแต่ซื้อมา ดูมาก็เยอะ ยังไม่เคยเจอคราบการใช้งานเลย จึงถือเป็นชุดถ้วยชา ที่ไม่เคยมีใครเอามาใช้จริง

“ของแบบนี้มีโอกาสอยู่ในสภาพสมบูรณ์น้อย แต่ของผมทุกชุดอยู่ในสภาพที่เรียกว่าสมบูรณ์มาก จึงถือเป็นของสะสมที่น้อยคนจะได้มีโอกาสครอบครอง”

เรื่อง : ดั่มดั๊มพ์
ที่มา : นิตยสารแพรวฉบับ 841 คอลัมน์ Wow stories