“ลักษณ์ เท็ฆนิคการช่าง” ช่างซ่อมนาฬิกาที่ในหลวงรัชกาลที่ 9 ไว้พระทัยในฝีมือที่สุด

หากคุณเคยไปเดินเล่นย่านท่าพระจันทร์ คุณก็อาจสังเกตเห็นร้านนาฬิการ้านหนึ่งขึ้นป้าย “ลักษณ์ เท็ฆนิคการช่าง” และเหนือป้ายนั้นคือตราครุฑขนาดใหญ่สะดุดตาเป็นอย่างยิ่ง เพราะนี่คือร้านของช่างซ่อมนาฬิกาที่ถวายงานพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ที่ท่านไว้พระทัยในฝีมือที่สุด และวันนี้เราก็มีเรื่องราวของช่างซ่อมนาฬิกาผู้นี้มาฝากกันด้วย

“คุณลักษณ์  ตาณพันธุ์” ได้รับพระราชทานมาจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ในฐานะช่างซ่อมนาฬิกาที่รับใช้พระองค์ท่านมากว่า 20 ปี จุดเริ่มต้นของการได้มีโอกาสถวายการรับใช้พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 เริ่มตรงที่เมื่อเกือบ 30 ปีก่อน ขณะที่คุณลักษณ์ยังเป็นช่างซ่อมนาฬิกาหนุ่ม มีนาฬิกาเรือนหนึ่งเป็นของเก่าตั้งแต่ในหลวงรัชกาลที่ 5 เป็นนาฬิกาเรือนใหญ่ ตั้งอยู่ในโบสถ์วัดพระแก้ว เสียมาเป็นเวลากว่า 40 ปี ไม่มีช่างคนไหนซ่อมได้ คุณลักษณ์รู้เข้าก็รีบอาสาแก้ให้ เพราะเชื่อมั่นในฝีมือและความละเอียดประณีตซึ่งเป็นความพิเศษเฉพาะตัวที่ตัวเองมี แล้วก็แก้จนใช้การได้จริงๆ

หลังจากที่คุณลักษณ์ได้แสดงความสามารถในการซ่อมนาฬิกาเรือนนั้นได้สำเร็จ ผู้ใหญ่ที่รับใช้ใกล้ชิดเบื้องพระยุคลบาทพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 รู้สึกเชื่อมือ จึงเริ่มนำนาฬิกาของพระองค์ท่านมาให้คุณลักษณ์ซ่อม เริ่มจากนาฬิกาตั้งโต๊ะตีเป็นเพลงเรือนหนึ่ง แล้วก็มีเรือนอื่นๆตามมา รวมไปถึงนาฬิกาของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ด้วย นอกจากนี้คุณลักษณ์ก็เริ่มมีหน้าที่ต้องเข้าไปดูแลนาฬิกาในพระที่นั่งต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท พระตำหนักจิตรลดารโหฐาน

คุณลักษณ์เล่าถึงการดูแลนาฬิกาที่ทรงให้คนนำมาซ่อมว่า จะเก็บรักษาอย่างดี มีกล่องกำมะหยี่เฉพาะอยู่ในเซฟ และจะเร่งทำให้เสร็จโดยเร็ว นาฬิกาทุกเรือนของพระองค์ท่านนั้น คุณลักษณ์ซ่อมได้หมด ไม่เคยมีปัญหา “เคยมีฝรั่งมาถามผม เขาให้ผมบอกว่าพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 โปรดนาฬิกายี่ห้อไหน ถ้าผมบอก เขาจะสมนาคุณ แต่ผมโง่ ผมไม่บอก เรื่องอะไรผมจะให้เขาฉวยโอกาสเอาพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ของเราเป็นจุดโฆษณา ผมก็บอกท่านโปรดนาฬิกาทั่วๆไป ท่านมีหลายเรือน หลายยี่ห้อ เป็นของเกรดดีทั้งนั้น”

ส่วนเรื่องที่ได้รับพระราชทานตราครุฑนั้น คุณลักษณ์เล่าว่า ได้รับภายหลังจากที่ถวายการรับใช้ด้วยความซื่อตรงมานาน นอกจากพระราชทานตราครุฑแล้ว ยังทรงพระกรุณาพระราชทานเงินอีกเป็นจำนวนหลายแสนบาทเพื่อให้มาปรับปรุงร้าน ส่วนหนึ่งก็เพราะทรงเห็นว่าช่างซ่อมนาฬิกาของพระองค์ท่านไม่สู้จะยอมรับค่าแรงเอาเลย “สมเด็จฯท่านรับสั่งว่าสงสาร ให้คิดค่าแรงเถอะ ก็คิดบ้าง ไม่คิดบ้าง แต่ส่วนมากไม่ได้คิด สมเด็จฯท่านรับสั่ง…คิดบ้าง ฉันสงสารเธอ…ท่านเมตตาผมมากเหลือเกิน เราได้มีโอกาสถวายการรับใช้นี่ก็ถือเป็นเกียรติแก่วงศ์ตระกูลแล้ว ท่านทรงพระกรุณาขนาดไหน คิดดูเถอะ ภรรยาผมเสียก็พระราชทานพวงหรีด พระราชทานเพลิงศพ ทั้งที่ผมก็ไม่อาจเอื้อมกราบบังคมทูล พวงหลีดผมยังเก็บรักษาไว้เลย”

ทีนี้ย้อนมาถึงการซ่อมนาฬิกาถวายพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 คุณลักษณ์เล่าว่า หากเป็นนาฬิกาของพระองค์ท่านหรือเจ้านายองค์อื่นๆ คุณลักษณ์จะทำเองกับมือ ไม่เคยให้ช่างในร้านแตะต้อง

“ผมซาบซึ้งที่พระองค์ท่านไว้พระทัย นาฬิกาของสมเด็จพระบรมราชินีนาถ ฝังเพชรนะฮะ ท่านรับสั่งให้ผู้ใหญ่เอามาให้ลักษณ์ซ่อม ไม่เคยต้องออกใบรับหรืออะไร ท่านให้มาซ่อมเฉยๆเลย มีรับสั่งมาว่า…ไม่ต้องมีหลักฐาน ให้ลักษณ์เขาไว้นั่นละ นาฬิกาเรือนทอง นาฬิกาฝังเพชร นาฬิกาชั้นดีทั้งนั้น ท่านไม่เคยให้ออกใบรับเลยสักครั้ง แล้วท่านไม่เคยเร่ง ทุกพระองค์ไม่เคยเร่งว่าให้เร็วๆ เสร็จเมื่อไหร่ก็เมื่อนั้น

“แต่ว่านาฬิกาของทุกพระองค์ผมต้องระวังเป็นพิเศษอยู่แล้ว เครื่องไม้เครื่องมือก่อนซ่อมผมต้องล้างเช็ดทำความสะอาดเรียบร้อย นาฬิกาของพระองค์ท่านที่ส่งมา ก่อนลงมือทำผมกราบก่อนนะ ทุกวันนี้ก่อนลงทำงานทุกเช้าผมก็จะกราบ รำลึกถึงท่าน ทั้งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 สมเด็จพระบรมราชินีนาถ และทุกพระองค์ ถวายพระพรให้ทรงสุขสำราญ ผมถือว่าตัวผมโชคดี ได้มีโอกาสถวายการรับใช้ ได้รับพระมหากรุณาธิคุณมากมาย ได้อยู่สุขสงบร่มเย็นจนถึงวันนี้”

ที่มา : นิตยสารแพรวฉบับที่ 198 ปักษ์วันที่ 25 พ.ย. 2530